دبی یکی از پیشرفته‌ترین و پرجاذبه‌ترین شهرهای خاورمیانه برای زندگی، سرمایه‌گذاری و تولد فرزند است. بسیاری از خانواده‌های خارجی به امید دریافت اقامت یا تابعیت امارات، تصمیم می‌گیرند فرزند خود را در این کشور به دنیا آورند. با این حال، درک دقیق از قوانین تابعیت امارات و روند ثبت تولد، برای جلوگیری از اشتباهات رایج و هزینه‌های غیرضروری ضروری است.
قانون تابعیت در امارات بر پایه‌ی اصل خون (Jus Sanguinis) است، نه اصل خاک (Jus Soli)؛ به این معنا که تولد در خاک این کشور به‌تنهایی موجب دریافت تابعیت نمی‌شود، مگر آنکه یکی از والدین، تبعه‌ی امارات باشد. این تفاوت قانونی، نقطه‌ی کلیدی در درک واقعیت «اقامت از طریق تولد فرزند در دبی» است.
اگر قصد دارید تولد فرزند خود را در این کشور برنامه‌ریزی کنید یا به‌دنبال اقامت قانونی برای خانواده‌تان هستید، مطالعه‌ی این راهنمای جامع با همکاری کارشناسان مهاجرتی رزیدنسی۲۴ به شما کمک می‌کند تا تصمیمی آگاهانه، قانونی و آینده‌نگر بگیرید.
قوانین و مبانی تابعیت در دبی
قوانین تابعیت در امارات بر اساس اصل خون (Jus Sanguinis) تعیین شده است. بر مبنای این اصل، تابعیت کودک تابع تابعیت پدر یا مادر او است. در نتیجه، صرف تولد در خاک امارات دلیلی بر دریافت تابعیت محسوب نمی‌شود. در مقابل، برخی کشورها مانند کانادا، برزیل یا آمریکا از اصل خاک (Jus Soli) پیروی می‌کنند که در آن، هر نوزاد متولدشده در خاک کشور تابع همان دولت محسوب می‌شود.
در امارات، این قاعده به‌منظور حفظ هویت ملی و کنترل جمعیت مهاجران اجرا می‌شود. ازاین‌رو، نوزادان والدین خارجی حتی در صورت تولد در بیمارستان‌های دبی یا ابوظبی، اقامت دائم دریافت نمی‌کنند، مگر طبق شرایط ویژه‌ای که در ادامه توضیح داده می‌شود.
مبنای حقوقی تابعیت در امارات
قانون تابعیت امارات متحده عربی نخستین‌بار در سال ۱۹۷۲ تصویب شد و طی اصلاحات بعدی در سال ۲۰۲۳ به‌روزرسانی گردید. مطابق با ماده‌های اصلی این قانون:
- اگر پدر تبعه امارات باشد: فرزند به‌صورت خودکار تابع امارات می‌شود، حتی اگر در خارج از خاک این کشور متولد شده باشد.
- اگر مادر تبعه امارات و پدر خارجی باشد: فرزند می‌تواند تابعیت امارات را تنها با تصویب وزارت کشور دریافت کند.
- اگر هر دو والد خارجی باشند: تولد در خاک دبی یا هر شهر اماراتی موجب دریافت تابعیت یا اقامت دائم نمی‌شود و تنها اقامت موقت وابسته به اقامت والدین اعطا خواهد شد.
در این چارچوب، تابعیت مضاعف در امارات به‌صورت عمومی پذیرفته نیست، مگر در موارد خاصی که با مجوز حکومتی صادر شود.
قوانین تولد برای خارجی‌ها در دبی
دولت امارات به خارجیان اجازه زایمان در بیمارستان‌های دولتی و خصوصی را می‌دهد، اما این امر نیازمند ویزای معتبر است. والدین باید ازدواج رسمی داشته باشند؛ زایمان خارج از چارچوب ازدواج در امارات جرم محسوب می‌شود.
همچنین، بر اساس قانون ثبت احوال، تولد باید ظرف ۳۰ روز پس از زایمان در اداره سلامت (MOHAP یا DHA) ثبت شود. تأخیر در ثبت می‌تواند موجب جریمه مالی یا دشواری در دریافت گواهی رسمی تولد شود.
در مرحله بعد، پس از تأیید مدارک در وزارت امور خارجه، والدین می‌توانند برای دریافت آیدی کارت امارات جهت نوزاد اقدام کنند. این کارت، شرط اصلی دریافت اقامت نوزاد در سیستم اقامتی امارات محسوب می‌شود.
شرایط، مدارک و مراحل ثبت تولد در دبی
تمام والدینی که قصد تولد فرزند خود را در دبی دارند، موظف‌اند فرآیند زایمان و ثبت تولد را بر اساس قوانین اقامتی امارات انجام دهند. تولد کودک بدون مدارک ازدواج رسمی یا بدون ویزای معتبر در امارات غیرقانونی تلقی می‌شود. در چنین مواردی، بیمارستان مجاز به صدور گواهی تولد رسمی نیست و خانواده ملزم به پاسخ‌گویی قانونی خواهند بود.
توصیه می‌شود پیش از تولد، والدین وضعیت اقامت خود را بررسی کرده و در صورت نیاز از طریق ویزای همراه امارات یا ویزای درمانی اقدام کنند. همچنین انتخاب بیمارستان معتبر (دولتی یا خصوصی) و ثبت اطلاعات والدین در سیستم سلامت دبی (DHA) ضروری است.
مدارک لازم برای ثبت تولد نوزاد در دبی
برای صدور گواهی رسمی تولد در امارات، ارائه مدارک زیر الزامی است:
- گواهی ازدواج رسمی والدین (ترجمه‌شده به عربی و تأییدشده توسط وزارت امور خارجه)
- گذرنامه معتبر هر دو والد
- کارت Emirates ID والدین (در صورت داشتن اقامت)
- ویزای اقامت معتبر یا ویزای همراه
- اعلامیه رسمی تولد صادرشده از بیمارستان (Birth Notification)
- فرم درخواست صدور گواهی تولد از اداره سلامت (MOHAP یا DHA)
در صورت ازدواج خارج از امارات، سند ازدواج باید در کنسولگری امارات تایید شود. مدارک خارجی نیز معمولا به ترجمه رسمی عربی نیاز دارند.
مراحل دریافت گواهی تولد رسمی در دبی
روند صدور گواهی تولد نوزاد در دبی شامل چند مرحله اداری مشخص است که باید به ترتیب انجام شوند:
۱. دریافت اعلامیه تولد از بیمارستان: پس از زایمان، بیمارستان فرم رسمی تولد را صادر می‌کند که در آن مشخصات والدین و کودک درج شده است.
۲. مراجعه به اداره سلامت (MOHAP یا DHA): والدین باید ظرف ۳۰ روز با ارائه مدارک به اداره سلامت مراجعه و درخواست صدور گواهی رسمی تولد دهند.
۳. تأیید وزارت امور خارجه: گواهی صادرشده باید توسط وزارت بهداشت و وزارت امور خارجه امارات تأیید شود تا اعتبار قانونی داشته باشد.
۴. ثبت در شهرداری یا اداره ثبت احوال: در مرحله نهایی، تولد در سیستم ثبت احوال دبی ثبت می‌شود و شماره رسمی تولد اختصاص می‌یابد.
عدم انجام هر یک از این مراحل در زمان مقرر ممکن است موجب تأخیر در صدور مدارک اقامتی برای نوزاد شود.
مهلت قانونی ثبت تولد
طبق قوانین امارات، والدین موظف‌اند تولد نوزاد را حداکثر ظرف ۳۰ روز از تاریخ زایمان ثبت کنند. این مهلت برای افرادی که اقامت موقت دارند بسیار حیاتی است، زیرا در صورت تأخیر، تمدید اقامت یا درخواست پاسپورت نوزاد با مشکل مواجه خواهد شد. در موارد خاص، امکان تمدید مهلت با مجوز رسمی وجود دارد اما نیازمند پرداخت هزینه اداری است.
دریافت آیدی کارت امارات برای نوزاد
پس از ثبت تولد، والدین باید برای صدور آیدی کارت امارات (Emirates ID) نوزاد اقدام کنند. این کارت، سند رسمی هویت کودک در سیستم دولتی امارات است و برای دریافت ویزای اقامت الزامی محسوب می‌شود. مراحل صدور کارت شامل بارگذاری مدارک در سیستم اداره فدرال هویت و شهروندی (ICP) و دریافت تأییدیه الکترونیکی است.
دریافت آیدی کارت امارات معمولاً ۵ تا ۱۰ روز کاری زمان می‌برد و باید پیش از درخواست اقامت نوزاد انجام شود.
اخذ ویزای اقامت برای نوزاد
پس از صدور گواهی تولد و کارت هویت، والدین باید به اداره GDRFA مراجعه و برای دریافت ویزای اقامت کودک اقدام کنند. اسپانسر این اقامت معمولا پدر یا مادر دارای اقامت معتبر است. مدارک مورد نیاز شامل موارد زیر است:
- گواهی تولد رسمی تاییدشده
- گذرنامه نوزاد
- کارت Emirates ID والدین
- بیمه سلامت معتبر
- عکس رسمی نوزاد
- پرداخت هزینه ویزا
مدت اعتبار اقامت نوزاد معمولا برابر با اعتبار اقامت والد اسپانسر است و قابل تمدید می‌باشد.
صدور گذرنامه برای نوزادان ایرانی
خانواده‌های ایرانی باید پس از دریافت گواهی تولد رسمی اماراتی، به کنسولگری ایران در دبی یا ابوظبی مراجعه و درخواست صدور شناسنامه و گذرنامه ایرانی بدهند. مدارک لازم شامل گواهی تولد، ترجمه رسمی عربی آن، عقدنامه والدین، کارت ملی و پاسپورت پدر و مادر است. پس از تایید، گذرنامه ایرانی برای نوزاد صادر می‌شود.
اقامت والدین، زایمان و هزینه‌های تولد در دبی
والدین خارجی نمی‌توانند از طریق تولد فرزند در خاک امارات اقامت مستقیم دریافت کنند. تابعیت و اقامت تنها در صورتی به کودک اعطا می‌شود که یکی از والدین، تبعه امارات باشد. با این حال، اقامت والدین به‌طور غیرمستقیم از طریق وضعیت قانونی فرزند یا از مسیرهای دیگر مانند ویزای همراه امارات، خرید ملک در دبی یا ثبت شرکت در امارات قابل تمدید است.
در صورتی که کودک تابعیت امارات را داشته باشد (یعنی پدر اماراتی باشد)، مادر خارجی می‌تواند اقامت پنج‌ساله بدون نیاز به اشتغال دریافت کند. همچنین اگر مادر بیوه یا مطلقه باشد، فرزند اماراتی او می‌تواند نقش اسپانسر برای او ایفا کرده و اقامت قانونی برایش بگیرد.
در مواردی که هر دو والد خارجی هستند، تولد فرزند در دبی هیچ امتیاز اقامتی ایجاد نمی‌کند و اقامت نوزاد بر اساس اقامت فعلی والدین تعیین می‌شود. بنابراین پیش از زایمان، باید اعتبار اقامت والدین تمدید و ویزای مادر با وضعیت بارداری هماهنگ شود.
ویزای همراه امارات و نقش آن در اقامت خانواده
ویزای همراه امارات یکی از رایج‌ترین مسیرها برای حضور هم‌زمان اعضای خانواده در خاک امارات است. دارنده اقامت اصلی (معمولاً پدر یا مادر شاغل در کشور) می‌تواند برای همسر و فرزند تازه‌متولدشده خود ویزای همراه دریافت کند.
برای صدور این ویزا، ارائه مدارک زیر ضروری است:
- قرارداد اجاره منزل معتبر در دبی
- اثبات درآمد ماهانه کافی (حداقل ۴۰۰۰ درهم در ماه)
- بیمه سلامت معتبر برای اعضای خانواده
- گواهی ازدواج و گواهی تولد کودک
اعتبار ویزای همراه امارات برابر با مدت اقامت اسپانسر بوده و قابل تمدید است. مزیت اصلی این نوع اقامت، امکان حضور قانونی و استفاده از خدمات درمانی و آموزشی برای کل خانواده است.
زایمان در بیمارستان‌های دبی
زایمان در دبی تحت نظارت کامل سیستم بهداشت و پیشگیری امارات (MOHAP) انجام می‌شود. شهروندان خارجی مجاز به زایمان در بیمارستان‌های دولتی یا خصوصی هستند؛ اما برای استفاده از خدمات درمانی باید ویزای معتبر اقامتی یا درمانی داشته باشند.
بیمارستان‌های دبی از نظر امکانات پزشکی و استانداردهای بهداشتی در سطح بین‌المللی قرار دارند. بیشتر آن‌ها پیش از پذیرش، مدارک ازدواج، پاسپورت و بیمه سلامت را درخواست می‌کنند. هزینه‌ها بر اساس نوع بیمارستان و روش زایمان (طبیعی یا سزارین) تفاوت دارد.
هزینه زایمان در بیمارستان‌های دبی
در جدول زیر، میانگین هزینه‌های زایمان در بیمارستان‌های دبی آورده شده است:
| نوع زایمان | نوع بیمارستان | بازه هزینه (درهم) | توضیح |
| طبیعی | دولتی | ۴,۰۰۰ تا ۷,۰۰۰ | شامل خدمات پایه زایمان و بستری یک‌روزه |
| سزارین | دولتی | از ۷,۰۰۰ به بالا | هزینه بستگی به خدمات پس از زایمان دارد |
| طبیعی | خصوصی | ۱۳,۰۰۰ تا ۲۲,۰۰۰ | شامل خدمات کامل مادر و نوزاد |
| سزارین | خصوصی | ۱۴,۰۰۰ تا ۲۵,۰۰۰ | با اتاق خصوصی و خدمات ویژه |
این هزینه‌ها معمولا شامل داروها، معاینات اولیه و گواهی تولد نیستند و باید جداگانه پرداخت شوند. در صورت استفاده از بیمه درمانی خصوصی، بخشی از این هزینه‌ها قابل بازپرداخت است.
مدارک لازم برای زایمان در دبی
پیش از زایمان، والدین باید مدارک زیر را برای پذیرش در بیمارستان آماده کنند:
- اصل و کپی گذرنامه‌های هر دو والد
- ویزای اقامت معتبر یا ویزای درمانی
- کارت Emirates ID (در صورت داشتن اقامت)
- گواهی ازدواج رسمی تأییدشده
- بیمه سلامت معتبر
- فرم پذیرش بیمارستان
بیمارستان‌ها بدون ارائه مدارک فوق مجاز به انجام زایمان نیستند و پذیرش مادر تنها پس از تایید قانونی انجام می‌شود.
نکات مهم پیش از زایمان
والدینی که قصد زایمان در امارات را دارند باید چند نکته کلیدی را رعایت کنند:
- ویزای مادر باید حداقل سه ماه پس از تاریخ زایمان اعتبار داشته باشد.
- بیمارستان انتخابی باید در فهرست مراکز مجاز وزارت بهداشت باشد.
- بیمه سلامت باید زایمان و خدمات پس از آن را پوشش دهد.
- در صورت زایمان با ویزای توریستی، باید برای اقامت موقت پس از تولد برنامه‌ریزی شود.
تولد فرزند در دبی برای ایرانیان
ایرانیان مقیم دبی یا دارای ویزای موقت باید علاوه بر ثبت تولد در سیستم امارات، تولد را در کنسولگری ایران نیز ثبت کنند. برای این کار، ارائه گواهی تولد رسمی، ترجمه عربی، گذرنامه و عقدنامه الزامی است.
پسران متولد دبی از والدین ایرانی مشمول قانون خدمت سربازی در ایران هستند و تولد در خاک امارات موجب معافیت از سربازی نمی‌شود. همچنین فرزندان دارای تابعیت ایرانی نمی‌توانند تابعیت دوم اماراتی داشته باشند، زیرا تابعیت مضاعف در امارات پذیرفته نیست.
سطح رفاه و خدمات پس از زایمان در دبی
دولت امارات از نظر خدمات درمانی، مراقبت نوزاد و بهداشت پس از زایمان یکی از پیشرفته‌ترین کشورها در منطقه است. در بیمارستان‌های خصوصی، اتاق‌های مخصوص مادر و نوزاد، مشاوره شیردهی و تیم پرستاری چندزبانه در دسترس است. این موضوع به‌ویژه برای خانواده‌های مهاجر، آسایش روانی و فیزیکی بیشتری فراهم می‌کند.
مسیرهای جایگزین برای اقامت والدین در امارات
خرید ملک در دبی یکی از قابل‌اعتمادترین و سریع‌ترین راه‌ها برای دریافت اقامت قانونی امارات است. بر اساس مقررات فعلی، افرادی که ملکی به ارزش حداقل یک میلیون درهم در مناطق آزاد خریداری کنند، می‌توانند اقامت دو تا ده‌ساله دریافت نمایند.
این نوع اقامت قابل تمدید است و به صاحبان ملک اجازه می‌دهد خانواده خود را نیز تحت پوشش اقامت قرار دهند. علاوه بر آن، دارندگان اقامت ملکی می‌توانند حساب بانکی افتتاح کرده و برای دریافت آیدی کارت امارات اقدام کنند.
شرایط ثبت شرکت در امارات
یکی دیگر از مسیرهای مطمئن اقامت بلندمدت، شرایط ثبت شرکت در امارات است. با ثبت شرکت در یکی از مناطق آزاد (Free Zone) می‌توان اقامت کاری برای خود و اعضای خانواده دریافت کرد. این نوع اقامت معمولا دو تا سه سال اعتبار دارد و با تمدید مجوز شرکت قابل تمدید است. ثبت شرکت نه‌تنها اقامت والدین را ممکن می‌سازد، بلکه امکان فعالیت اقتصادی قانونی در دبی و دسترسی به نظام بانکی بین‌المللی را فراهم می‌کند.
دریافت آیدی کارت امارات
داشتن آیدی کارت امارات شرط ضروری برای هر نوع اقامت قانونی است. این کارت شامل اطلاعات هویتی، وضعیت اقامت، ویزا و اجازه کار است. بدون آن، دسترسی به خدمات درمانی، آموزشی و حتی اجاره مسکن در امارات امکان‌پذیر نیست. والدین باید پس از تأیید ویزای اقامت، برای خود و کودک اقدام به دریافت این کارت نمایند.
ویزای همراه امارات
والدینی که یکی از آن‌ها دارای اقامت معتبر است، می‌توانند برای سایر اعضای خانواده از جمله نوزاد، ویزای همراه امارات دریافت کنند. این ویزا معمولا با مدت اقامت اسپانسر برابر است و تمدید آن نیز وابسته به تمدید اقامت فرد اصلی است. این مسیر یکی از راه‌حل‌های رایج برای خانواده‌هایی است که قصد زندگی طولانی‌مدت در دبی دارند.
با اقامت دبی به کدام کشورها می‌توان سفر کرد
دارندگان اقامت بلندمدت یا تابعیت اماراتی می‌توانند به بیش از ۱۶۰ کشور جهان بدون نیاز به ویزا سفر کنند. مقاله با اقامت دبی به کدام کشورها می‌توان سفر کرد به‌صورت کامل این کشورها را معرفی کرده و شرایط سفر بدون ویزا را توضیح می‌دهد. این مزیت، اقامت در امارات را برای خانواده‌هایی که به دنبال آزادی سفر و فرصت‌های بین‌المللی هستند، جذاب‌تر می‌کند.
مزایا و محدودیت‌های تولد فرزند در دبی
تولد فرزند در دبی برای خانواده‌های خارجی از جنبه‌های خدماتی و رفاهی مزایای قابل‌توجهی دارد:
- دسترسی به بهترین بیمارستان‌ها و پزشکان متخصص منطقه
- امکانات بهداشتی مدرن و استانداردهای جهانی زایمان
- محیط چندفرهنگی، امن و مناسب برای رشد کودک
- دسترسی به آموزش بین‌المللی با کیفیت بالا
در مقابل، تولد در دبی به‌تنهایی منجر به اقامت یا تابعیت خودکار نمی‌شود. محدودیت‌های اصلی عبارت‌اند از:
- پیروی از اصل خون و عدم اعطای تابعیت به نوزادان والدین خارجی
- هزینه‌های بالای خدمات درمانی و زایمان
- نیاز به مدارک کامل ازدواج و ویزای معتبر
- عدم امکان اقامت مستقیم والدین از طریق تولد کودک
قوانین جدید اقامت در امارات
در سال ۲۰۲۵ تغییرات مهمی در قوانین اقامت و تابعیت امارات اعمال شد. بر اساس این اصلاحات، مادران اماراتی که با اتباع خارجی ازدواج کرده‌اند، می‌توانند برای فرزندان خود تابعیت و اقامت دائم درخواست دهند؛ موضوعی که پیش از این، تنها از سوی پدران اماراتی امکان‌پذیر بود. همچنین، اقامت‌های طلایی یا Golden Visa برای سرمایه‌گذاران، متخصصان و نخبگان علمی گسترش یافته و مدت اعتبار آن در بسیاری از موارد به ده سال افزایش یافته است. علاوه بر این، روند اخذ اقامت برای خانواده‌هایی که از طریق خرید ملک در دبی یا ثبت شرکت در امارات اقدام می‌کنند، ساده‌تر و سریع‌تر شده است. با وجود این اصلاحات، اساس تابعیت در امارات همچنان بر اصل خون استوار است و تولد در خاک این کشور به‌تنهایی موجب دریافت اقامت دائم یا تابعیت نخواهد شد.
جمع‌بندی نهایی
اقامت از طریق تولد فرزند در دبی برای والدین خارجی مسیر مستقیمی به‌سوی تابعیت نیست، زیرا نظام حقوقی امارات بر اساس اصل خون است. با این حال، والدین می‌توانند با پیروی از مراحل قانونی، تولد کودک را به‌صورت رسمی ثبت کرده و از مسیرهای دیگر برای اقامت پایدار استفاده کنند.
روش‌هایی مانند خرید ملک در دبی، شرایط ثبت شرکت در امارات یا ویزای همراه امارات بهترین گزینه‌ها برای والدینی هستند که قصد اقامت بلندمدت در امارات را دارند.
در نهایت، برای بررسی دقیق شرایط اقامت خانواده و انتخاب بهترین مسیر مهاجرتی، مشاوره با کارشناسان مهاجرتی رزیدنسی۲۴ می‌تواند مسیر قانونی و مطمئنی پیش روی شما قرار دهد.
آیا تولد فرزند در دبی موجب دریافت تابعیت امارات می‌شود؟
خیر، تنها در صورتی که پدر یا مادر اماراتی باشند، کودک می‌تواند تابعیت امارات را دریافت کند.
مهلت قانونی ثبت تولد چقدر است؟
حداکثر ۳۰ روز پس از تاریخ زایمان. تأخیر موجب جریمه و مشکل در دریافت گواهی تولد می‌شود.
آیا والدین خارجی با تولد کودک اقامت می‌گیرند؟
خیر، اما می‌توانند از طریق ویزای همراه امارات، خرید ملک در دبی یا ثبت شرکت در امارات اقامت دریافت کنند.
هزینه زایمان در دبی چقدر است؟
هزینه زایمان طبیعی در بیمارستان‌های دولتی بین ۴,۰۰۰ تا ۷,۰۰۰ درهم و در بیمارستان‌های خصوصی بین ۱۳,۰۰۰ تا ۲۵,۰۰۰ درهم است.
آیا فرزندان متولد دبی تابعیت مضاعف دارند؟
خیر، امارات تابعیت دوگانه را به‌صورت عمومی نمی‌پذیرد.
